Tiff Macklem nhấn mạnh sự cần thiết phải cảnh giác, chỉ ra nợ hộ gia đình là rủi ro chính trong hệ thống tài chính của Canada

Ngân hàng Trung ương Canada nhấn mạnh những dấu hiệu sớm về căng thẳng tài chính giữa các hộ gia đình Canada là một trong những rủi ro chính trong hệ thống tài chính. Lãi suất tăng chưa từng thấy đã làm tăng chi phí cho các hộ gia đình, một yếu tố dễ bị tổn thương nếu suy thoái kinh tế xảy ra.

“Lãi suất tăng cao và giá nhà giảm đã làm giảm tính linh hoạt về tài chính của nhiều hộ gia đình,” Báo cáo Đánh giá Hệ thống Tài chính của ngân hàng trung ương phát hành hôm thứ Năm (18/5) cho biết.

Do chi phí thanh toán các khoản thế chấp tăng lên, người mua nhà đã phụ thuộc nhiều hơn vào nợ thẻ tín dụng, vốn đã vượt quá mức trước đại dịch.

“Chúng ta đang trải qua quá trình chuyển đổi sang lãi suất cao hơn, lãi suất cao hơn so với những gì mọi người đã quen thuộc và quá trình chuyển đổi đó có một số rủi ro,” Thống đốc Ngân hàng Trung ương Canada Tiff Macklem cho biết trong cuộc họp báo ở Ottawa hôm thứ Năm. “Điều quan trọng là chúng ta phải thận trọng trong quá trình chuyển đổi này.”

Tỷ lệ trả nợ trung bình của người mua nhà, dựa trên tổng thu nhập của các hộ gia đình và phần thu nhập đó dùng để trả nợ cho các khoản thế chấp của họ, đã tăng lên 19% trong năm 2022. Gần 30% các khoản thế chấp mới có hộ gia đình thanh toán trung bình từ 25 phần trăm trở lên thu nhập để chi trả cho các khoản thanh toán.

Một phần ba các khoản thế chấp đã tăng số tiền thanh toán kể từ tháng 2 năm ngoái và tất cả các khoản thế chấp sẽ tăng các khoản thanh toán vào năm 2025-26, khi các khoản gia hạn diễn ra.

Mức tăng chi phí sẽ cao nhất ở những hộ gia đình có khoản thế chấp với lãi suất cố định, những hộ gia đình này sẽ thấy các khoản thanh toán của họ tăng từ 20% đến 25% vào năm 2025 hoặc 2026. Những người vay có khoản thanh toán cố định sẽ thấy mức tăng 40% trong cùng năm đó. Những người nắm giữ lãi suất thay đổi đã thấy các khoản thanh toán của họ tăng 50% trong năm qua.

Macklem cho biết: “Trong báo cáo, chúng tôi nhấn mạnh rằng chúng tôi quan tâm nhiều hơn đến khả năng quản lý các khoản nợ của các hộ gia đình thông qua quá trình chuyển đổi này.”

Ngân hàng cho biết các hộ gia đình đã tham gia vào thị trường nhà ở trong thời kỳ giá cả cao nhất trong đại dịch COVID-19 sẽ phải đối mặt với khó khăn nhất trong tương lai.

Để giúp giảm bớt chi phí cho các khoản thanh toán hàng tháng đó, tỷ lệ các khoản thế chấp mới với thời gian khấu hao dài hơn 25 năm đã tăng từ 34% vào năm 2019 lên 46% vào năm 2022.

Ngân hàng không coi đây là biện pháp lâu dài mà là một biện pháp ngắn hạn mà các chủ nhà đang áp dụng để chống lại lãi suất tăng.

Phó Thống đốc cấp cao của Ngân hàng Trung ương Canada Carolyn Rogers cho biết: “Các khoản khấu hao là một bước đệm mà các hộ gia đình có thể sử dụng nếu họ thấy các khoản thanh toán của mình tăng lên và khiến ngân sách của họ bị siết chặt hơn mức họ có thể giải quyết.”

Canada có khoản nợ cao nhất trong G7, với nợ hộ gia đình chiếm 187% thu nhập khả dụng ròng vào năm 2022, theo số liệu do Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế công bố.

Phó Thủ tướng Chrystia Freeland cho biết trong một cuộc họp báo ở Brampton, Ont: “Tôi biết rằng lãi suất cao đang đang gây ra những thách thức thực sự đối với người Canada. Và chính phủ của chúng tôi đang cung cấp hỗ trợ tập trung, có mục tiêu cho những người dễ bị tổn thương nhất, giảm giá hàng tạp hóa sẽ cung cấp gần 500 đô la cho một gia đình bốn người, sẽ đến vào ngày 5 tháng 7.”

Bà Freeland cho biết chính phủ liên bang không thể đền bù cho từng người Canada vì những căng thẳng gia tăng do lạm phát và lãi suất cao hơn gây ra.

Ngân hàng trung ương đã không loại trừ việc tăng lãi suất chính sách vào tháng trước. Bất chấp kỳ vọng rằng lạm phát sẽ tiếp tục giảm, Cơ quan Thống kê Canada báo cáo lạm phát đã tăng 4,4% trong tháng trước, tăng từ mức tăng 4,3% trong tháng 3.

Macklem cho biết: “Lạm phát đang giảm, nhưng chúng ta còn một khoảng cách để đưa lạm phát trở lại mục tiêu 2%.

Jay Zhao-Murray, một nhà phân tích ngoại hối của Monex Canada, cho rằng ngân hàng trung ương sẽ phải tăng lãi suất một lần nữa.

Ông nói: “Ngân hàng Trung ương Canada có thể sẽ buộc phải tăng lãi suất vào ngày 7 tháng 6 vì những rủi ro tăng giá đối với dự báo lạm phát của họ đang trở thành hiện thực và những rủi ro giảm giá đã bắt đầu mờ dần.”

Những rủi ro hàng đầu khác trong lĩnh vực tài chính bao gồm căng thẳng ngân hàng gần đây ở Hoa Kỳ, với sự vỡ nợ của Silicon Valley Bank, Signature Bank, Credit Suisse và gần đây nhất là First Republic Bank vào mùa xuân này. Ngân hàng trung ương coi những vụ vỡ nợ này là một sự điều chỉnh đang diễn ra trong lĩnh vực ngân hàng khu vực.

Rogers cho biết: “Sự căng thẳng về ngân hàng mà chúng ta thấy gần đây ở Hoa Kỳ là một ví dụ về một số ít các tổ chức không có vị trí tốt để đối phó với việc lãi suất tăng mạnh. Chúng tôi đã thấy một số lỗ hổng xuất hiện và chúng tạo ra một số căng thẳng cực độ đối với một số lượng nhỏ các tổ chức mà gây ra ảnh hưởng lớn trong lĩnh vực ngân hàng.”

Việc thắt chặt thanh khoản trong lĩnh vực ngân hàng cũng vẫn là mối quan tâm hàng đầu, đặc biệt khi chi phí huy động vốn của ngân hàng tăng lên. Đây vẫn là một rủi ro chính nếu một cuộc suy thoái xảy ra.

Bản tiếng Việt của The Canada Lifea