Nền kinh tế Canada đang nóng lên khi bước vào năm 2025, nhưng sự trở lại Nhà Trắng của Tổng thống Mỹ Donald Trump đe dọa dập tắt những ngọn lửa đang nhen nhóm đó.
Cơ quan Thống kê Canada báo cáo vào thứ Sáu rằng tổng sản phẩm quốc nội (GDP) thực tế đã tăng 2,6% theo tỷ lệ hàng năm trong quý 4. Con số này vượt xa dự đoán từ sự đồng thuận của các nhà kinh tế được Reuters khảo sát trước khi công bố, cũng như từ Ngân hàng Turng ương Canada, cả hai đều kỳ vọng GDP thực tế tăng 1,8% theo tỷ lệ hàng năm.
Cơ quan này cho biết chi tiêu hộ gia đình trong quý đã tăng với tốc độ nhanh nhất trong hơn hai năm. Sự gia tăng này được thúc đẩy bởi việc mua sắm xe tải mới, xe van và xe thể thao đa dụng (SUV).
Giám đốc kinh tế của Ngân hàng TD, James Orlando, cho biết trong một cuộc phỏng vấn rằng các đợt cắt giảm lãi suất từ Ngân hàng Trung ương Canada trong suốt năm 2024 đã thúc đẩy niềm tin của người tiêu dùng khi bước vào cuối năm.
Chi phí vay thấp hơn đã thuyết phục người tiêu dùng rằng họ có thể chi trả cho một khoản vay mua ô tô mới hoặc việc gia hạn thế chấp sẽ không quá nặng nề, khuyến khích một số người nới lỏng hầu bao.
“Bạn đến các trung tâm mua sắm, các đại lý ô tô, nhà hàng và thấy chúng đông đúc,” Orlando nói.
“Người Canada đang trở lại mạnh mẽ ngay bây giờ và họ đang chi tiêu. Đó chính là điều thúc đẩy sự gia tăng GDP này.”
StatCan cho biết GDP thực tế tăng 0,2% trong tháng 12 và ước tính sơ bộ cho thấy tăng trưởng sẽ tăng nhẹ lên 0,3% trong tháng 1.
Hoạt động bán lẻ đặc biệt mạnh mẽ trong tháng cuối năm. StatCan cho biết mức tăng trưởng 2,6% trong thương mại bán lẻ vào tháng 12 là mức nhảy vọt lớn nhất kể từ tháng 6 năm 2021, khi các hạn chế mua sắm trực tiếp liên quan đến đại dịch COVID-19 bắt đầu được nới lỏng.
Mặc dù có gián đoạn từ cuộc đình công của Canada Post, ngành vận tải vẫn tăng trưởng trong tháng 12, nhờ sự gia tăng kinh doanh của các dịch vụ chuyển phát nhanh và sự kết thúc của các cuộc đình công đường sắt và cảng vào tháng 11, dẫn đến sự phục hồi tăng trưởng.
Báo cáo hôm thứ Sáu cũng cho thấy nền kinh tế Canada tăng trưởng 2,2% theo tỷ lệ hàng năm trong quý 3 năm 2024, được điều chỉnh tăng từ ước tính ban đầu là 1%.
Nhưng tất cả động lực này diễn ra trước khi Trump trở lại nắm quyền và bắt đầu đe dọa áp thuế lên Canada.
“Nền kinh tế Canada đã cho thấy những dấu hiệu rõ ràng của sự sống trong quý cuối cùng của năm 2024 khi nó phản ứng với lãi suất thấp hơn và kỳ nghỉ thuế bán hàng, nhưng ngọn lửa đó vẫn có thể bị dập tắt vào năm 2025 nếu đất nước phải đối mặt với một bức tường thuế quan,” Avery Shenfeld, nhà kinh tế trưởng tại CIBC Capital Markets, viết trong một ghi chú gửi tới khách hàng.
Ông cho biết chi tiêu vốn có thể kìm hãm trong quý đầu tiên do sự bất định, và một cuộc chiến thương mại với các mức thuế rộng lớn và đáng kể có thể “dễ dàng dập tắt tăng trưởng.”
“Rủi ro đó có thể làm mờ phản ứng của thị trường đối với một báo cáo vốn dĩ tốt hơn dự kiến, và sẽ khiến ngân hàng trung ương tiếp tục cân nhắc cắt giảm lãi suất vào tháng 3 nếu tin tức về thuế quan đi theo hướng tiêu cực,” ông nói.
Với các dấu hiệu lạm phát đang nóng lên và nền kinh tế tăng tốc, Orlando cho rằng trong hoàn cảnh bình thường, điều đó đủ để Ngân hàng Trung ương Canada tạm dừng cắt giảm lãi suất tại cuộc họp tiếp theo vào ngày 12 tháng 3.
Nhưng với nền kinh tế “đang đối mặt với viễn cảnh thuế quan,” ông cho rằng một lần cắt giảm thêm một phần tư điểm để đưa lãi suất chuẩn xuống 2,75% là cần thiết như một biện pháp “bảo hiểm.”
Các thị trường tài chính cho thấy khả năng xảy ra lần cắt giảm lãi suất thứ bảy liên tiếp so với việc giữ nguyên vào tháng 3 là gần như ngang nhau sau khi công bố GDP hôm thứ Sáu, theo LSEG Data & Analytics.
Cơ quan Thống kê Canada cũng cho biết xây dựng nhà ở tăng với tốc độ nhanh nhất trong hơn ba năm trong quý 4, trong khi việc rút bớt hàng tồn kho doanh nghiệp đã bù trừ phần nào mức tăng trưởng.
StatCan cho biết GDP thực tế bình quân đầu người tăng 0,2% trong quý vừa qua. Tính trên cơ sở bình quân đầu người, nền kinh tế Canada đã suy giảm trong 5/7 quý gần đây, mặc dù cơ quan này đã điều chỉnh kết quả trong quý 2 năm 2024 lên vùng tích cực.
Orlando nói rằng kết quả mạnh mẽ trong quý 4 vẫn rất quan trọng, ngay cả khi Trump đe dọa làm đảo lộn nền kinh tế Canada.
“Tôi nghĩ điều đó rất quan trọng để xác định rằng, nếu bạn sắp phải nhận vài cú đấm, thì bạn khỏe mạnh thế nào trước khi nhận chúng?”
© 2025 The Canadian Press
Bản tiếng Việt của The Canada Life
