Trên toàn cầu, gần một nửa số ca tử vong do ung thư có thể là do các yếu tố nguy cơ có thể phòng ngừa được, bao gồm ba nguy cơ hàng đầu là: hút thuốc, uống quá nhiều rượu hoặc có chỉ số khối cơ thể cao, một bài báo mới cho biết.

Nghiên cứu được công bố hôm thứ Năm (18/8) trên tạp chí The Lancet phát hiện 44,4% tổng số ca tử vong do ung thư và 42% số năm khỏe mạnh bị mất có thể là do các yếu tố nguy cơ có thể phòng ngừa vào năm 2019.

"Theo hiểu biết của chúng tôi, nghiên cứu này đại diện cho nỗ lực lớn nhất cho đến nay để xác định gánh nặng toàn cầu của bệnh ung thư do các yếu tố nguy cơ gây ra và nó góp phần vào cơ sở ngày càng tăng bằng chứng nhằm ước tính gánh nặng do nguy cơ gây ra đối với các bệnh ung thư cụ thể trên phạm vi quốc gia, quốc tế và trên toàn cầu," Tiến sĩ Chris Murray, giám đốc Viện Đo lường và Đánh giá Sức khỏe tại Đại học Washington, và các đồng nghiệp của ông đã viết trong nghiên cứu.

Bài nghiên cứu do Quỹ Bill & Melinda Gates tài trợ đã phân tích mối quan hệ giữa các yếu tố nguy cơ và ung thư, nguyên nhân gây tử vong thứ hai trên toàn thế giới, sử dụng dữ liệu từ dự án Gánh nặng Bệnh tật Toàn cầu của Viện Đo lường Sức khỏe và Đánh giá.

Dự án thu thập và phân tích dữ liệu toàn cầu về tử vong và khuyết tật. Murray và các đồng nghiệp của ông đã nghiên cứu tỷ lệ tử vong và tàn tật do ung thư từ năm 2010 đến năm 2019 trên 204 quốc gia, kiểm tra 23 loại ung thư và 34 yếu tố nguy cơ.

Các nhà nghiên cứu phát hiện ra các loại ung thư chiếm tỷ lệ tử vong háng đầu trên toàn cầu trong năm 2019 là ung thư khí quản, phế quản và phổi cho cả nam và nữ.

Dữ liệu cũng cho thấy tỷ lệ tử vong do ung thư có nguy cơ đang gia tăng, tăng 20,4% trên toàn thế giới từ năm 2010 đến năm 2019. Trên toàn cầu, vào năm 2019, 5 khu vực dẫn đầu về tỷ lệ tử vong có nguy cơ là Trung Âu, Đông Á và Bắc Châu Mỹ, Nam Mỹ Latinh và Tây Âu.

"Những phát hiện này nhấn mạnh rằng một tỷ lệ đáng kể gánh nặng ung thư trên toàn cầu có khả năng phòng ngừa thông qua các biện pháp can thiệp nhằm giảm tiếp xúc với các yếu tố nguy cơ gây ung thư đã biết cũng như có thể tránh khỏi một tỷ lệ lớn gánh nặng ung thư thông qua việc kiểm soát các yếu tố nguy cơ được ước tính hiện nay," các nhà nghiên cứu đã viết. "Do đó, các nỗ lực giảm thiểu nguy cơ ung thư phải đi đôi với các chiến lược kiểm soát ung thư toàn diện bao gồm các nỗ lực hỗ trợ chẩn đoán sớm và điều trị hiệu quả."

Nghiên cứu mới đã "xác định rõ ràng" tầm quan trọng của việc ngăn ngừa ung thư nguyên phát và "số lượng ung thư ngày càng tăng liên quan đến béo phì rõ ràng đòi hỏi sự chú ý của chúng tôi," tiến sĩ William Dahut, giám đốc khoa học của Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, người không tham gia vào nghiên cứu mới , đã viết trong một email tới CNN.

 "Việc sửa đổi hành vi có thể dẫn đến hàng triệu người khác được cứu sống làm lu mờ tác động của bất kỳ loại thuốc nào từng được phê duyệt," ông viết và nói thêm, “Tác động liên tục của thuốc lá bất chấp khoảng 65 năm của mối liên quan đến ung thư vẫn còn rất nhiều vấn đề."

Mặc dù hút thuốc lá ở Hoa Kỳ ít hơn các nước khác, nhưng các ca tử vong do ung thư do thuốc lá vẫn tiếp tục là một vấn đề lớn và tác động không cân đối đến một số bang, Dahut viết.

Một nghiên cứu riêng biệt, được công bố vào đầu tháng này trên International Journal of Cancer, cho thấy tỷ lệ ước tính tử vong do ung thư trong năm 2019 do hút thuốc lá ở người lớn tuổi từ 25 đến 79 dao động từ 16,5% ở Utah đến 37,8% ở Kentucky. Tổng thu nhập ước tính bị mất do tử vong do hút thuốc lá do ung thư dao động từ 32,2 triệu đô la ở Wyoming đến 1,6 tỷ đô la ở California.

“Ngoài ra, không có gì bí mật khi uống rượu cũng như sự gia tăng đáng kể của chỉ số BMI trung bình sẽ dẫn đến số lượng đáng kể các ca tử vong do ung thư có thể ngăn ngừa được,” Dahut cho biết thêm. "Cuối cùng, tầm soát ung thư đặc biệt quan trọng đối với những người có nguy cơ gia tăng khi chúng ta chuyển sang một thế giới mà việc tầm soát dựa trên độ chính xác và khả năng thích ứng."

Trong một bài xã luận được xuất bản cùng với nghiên cứu mới trên tạp chí The Lancet, Tiến sĩ Diana Sarfati và Jason Gurney thuộc Cơ quan Kiểm soát Ung thư Te Aho o Te Kahu ở New Zealand đã viết rằng các yếu tố nguy cơ có thể phòng ngừa liên quan đến ung thư có xu hướng được định hình theo tình trạng đói nghèo.

"Nghèo đói ảnh hưởng đến môi trường mà mọi người sống và những môi trường đó định hình các quyết định về lối sống mà mọi người có thể thực hiện. Hành động ngăn ngừa ung thư đòi hỏi nỗ lực phối hợp trong và ngoài ngành y tế. Hành động này bao gồm các chính sách cụ thể tập trung vào giảm phơi nhiễm với các yếu tố nguy cơ gây ra ung thư, chẳng hạn như hút thuốc lá và uống rượu, và tiếp cận với các loại vắc xin ngăn ngừa nhiễm trùng gây ung thư, bao gồm cả viêm gan B và HPV," Sarfati và Gurney viết.

“Việc ngăn ngừa ung thư thông qua việc loại bỏ hoặc giảm thiểu các yếu tố nguy cơ có thể điều chỉnh được là hy vọng tốt nhất của chúng ta trong việc giảm gánh nặng ung thư trong tương lai,” cả hai viết. "Giảm gánh nặng này sẽ cải thiện sức khỏe và phúc lợi, đồng thời giảm bớt các tác động kép đối với con người và áp lực về nguồn cung ứng tài chính trong các dịch vụ ung thư và lĩnh vực y tế rộng lớn hơn."

©2022  CNN. All rights reserved.

© Bản tiếng Việt của TheCanada.life