Các bộ trưởng môi trường và năng lượng từ các nước G7 đã kết thúc hai ngày đàm phán ở miền bắc Nhật Bản vào Chủ Nhật mà không hành động trước nỗ lực của Canada trong việc thiết lập một mốc thời gian để loại bỏ dần các nhà máy nhiệt điện than.
Trong thông cáo dài 36 trang sau cuộc họp ở Sapporo, các bộ trưởng đã nhắc lại cam kết đạt mức phát thải khí nhà kính bằng không chậm nhất vào năm 2050 và hứa sẽ hợp tác với các quốc gia khác để chấm dứt các dự án nhiệt điện than mới không thực hiện các bước để giảm thiểu phát thải.
"Chúng tôi kêu gọi và sẽ làm việc với các quốc gia khác để chấm dứt các dự án sản xuất điện đốt than mới trên toàn cầu càng sớm càng tốt để đẩy nhanh quá trình chuyển đổi năng lượng sạch một cách công bằng," tài liệu viết.
Bộ trưởng Môi trường Canada Steven Guilbeault nói với đài truyền hình công cộng Nhật Bản vào tuần trước rằng ông hy vọng sẽ thấy "ngôn ngữ mạnh mẽ" trong tuyên bố cuối cùng về việc loại bỏ than.
Thay vào đó, các nhà lãnh đạo đã tái khẳng định rằng họ cần đạt được một "ngành điện chủ yếu khử cacbon" vào năm 2035.
Trong một tuyên bố được đăng lên Twitter vào Chủ Nhật, Guilbeault cho biết ông vẫn hoan nghênh cam kết chung giữa các nước G7 nhằm đẩy nhanh việc loại bỏ than, nhưng cũng kêu gọi sự khẩn cấp hơn nữa.
“Đối với Canada, việc loại bỏ dần việc sản xuất điện đốt than vào năm 2030 chưa bao giờ cấp bách đến thế,” tuyên bố viết.
"Khoa học đã chứng minh rõ ràng, các quốc gia, đặc biệt là G7, phải làm nhiều hơn và nhanh hơn để giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu và giữ mục tiêu nhiệt độ của Thỏa thuận Paris trong tầm tay."
Trong hiệp định Paris năm 2015, 196 quốc gia, trong đó có Canada, đã đồng ý đặt ra các mục tiêu quốc gia nhằm cắt giảm lượng khí thải nhà kính nhằm ngăn hành tinh nóng lên trung bình hơn 2 độ C so với mức thời kỳ tiền công nghiệp.
Guilbeault đã ủng hộ sự đồng thuận về việc loại bỏ dần than vào năm 2030, như Canada đã hứa sẽ thực hiện, nhưng các bộ trưởng môi trường G7 đã phải vật lộn để tìm ra điểm chung về vấn đề này khi các quốc gia như Nhật Bản tiếp tục dựa vào điện chạy bằng than.
Thay vào đó, Nhật Bản ủng hộ chiến lược tự nhiên của riêng mình bao gồm việc sử dụng thứ mà quốc gia này gọi là "than sạch," nơi khí thải được thu lại.
Một báo cáo được công bố vào đầu tháng này bởi Global Energy Monitor - một nhóm theo dõi các dự án năng lượng toàn cầu - cho thấy các nước G7 chiếm 15% công suất than hoạt động của thế giới.
Báo cáo cho biết, năm ngoái, công suất đốt than để sản xuất điện trên toàn cầu đã tăng lên, mặc dù điều đó chủ yếu là do có quá nhiều nhà máy mới đi vào hoạt động ở Trung Quốc, đang bù trừ cho nỗ lực đóng cửa các nhà máy dạng này ở những nơi khác trên thế giới.
Andrew Weaver, một nhà nghiên cứu chính sách về biến đổi khí hậu và giáo sư tại Đại học Victoria cho biết: “Sự thật là than đá cần được thay thế càng sớm càng tốt.”
Weaver, người trước đây đã lãnh đạo Đảng Xanh của British Columbia, đã chỉ trích G7 vì đã không đưa ra các mốc thời gian nghiêm ngặt để loại bỏ dần điện chạy bằng than và thay vào đó chỉ ra cam kết net-zero vào năm 2050.
Ông nói: “Không một người nào trong bàn đàm phán đó có thể chịu trách nhiệm vì đã không đạt được mục tiêu đó, bởi vì nó vượt quá thời gian hoạt động chính trị của họ, đó là lý do tại sao nó hoàn toàn vô nghĩa.”
Mặc dù không có thời hạn toàn cầu nào được đặt ra, Debora VanNijnatten, một nhà khoa học chính trị tại Đại học Wilfred Laurier, cho biết các quốc gia riêng lẻ đã cam kết với các mốc thời gian trong nước của riêng họ để loại bỏ than.
VanNijnatten cho biết hôm Chủ Nhật: “Tôi nghĩ điều quan trọng hơn là theo dõi những gì đang xảy ra ở từng quốc gia khi họ đấu tranh với những hạn chế nghiêm trọng.”
Các cuộc đàm phán ở Sapporo cũng mang lại những cam kết hợp tác về các chính sách môi trường khôn ngoan và công bằng về năng lượng, nước, nông nghiệp và biển.
“Tôi tin rằng chúng tôi có thể chứng minh với cộng đồng quốc tế rằng cam kết của chúng tôi đối với biến đổi khí hậu và các vấn đề môi trường là không lay chuyển, ngay cả trong bối cảnh tình hình ở Ukraine,” Akihiro Nishimura, Bộ trưởng Môi trường Nhật Bản, cho biết sau khi cuộc đàm phán kết thúc.
Các bộ trưởng cũng cam kết chấm dứt ô nhiễm nhựa, nhằm đưa ô nhiễm nhựa mới về zero vào năm 2040 như một phần ưu tiên của họ trước hội nghị thượng đỉnh của các nhà lãnh đạo G7 tại Hiroshima vào tháng 5.
© 2023 The Canadian Press
Bản tiếng Việt của The Canada Life
