Chi tiêu cao của chính phủ có thể cản trở khả năng kiểm soát lạm phát của Ngân hàng Trung ương Canada trong nhiều năm tới, bất chấp sự đảm bảo từ các cơ quan tài chính rằng họ đang hành động với sự kiềm chế.

Theo một cuộc khảo sát hàng quý của Ngân hàng Trung ương Canada được công bố hôm thứ Hai, hầu hết người tiêu dùng đều thấy chi tiêu của chính phủ tăng cao cản trở nỗ lực kiềm chế giá của ngân hàng trung ương trong ba năm nữa hoặc hơn. Một phần ba số người được hỏi nhìn thấy tác động kéo dài hơn năm năm.

Dữ liệu này làm tăng thêm lo lắng của các nhà kinh tế rằng chi tiêu của chính phủ đang khiến nhiệm vụ của ngân hàng trung ương trở nên phức tạp hơn. Ngoài việc thúc đẩy nhu cầu, dòng vốn ổn định cũng có thể cản trở việc neo lại kỳ vọng của người tiêu dùng đối với lạm phát.

“Quyết định của chính phủ liên bang bổ sung các chính sách kích thích nhẹ vào ngân sách năm nay, bên cạnh các hành động tương tự của một số chính quyền cấp tỉnh, đi ngược lại mong muốn của Ngân hàng Trung ương Canada nhằm giảm nhu cầu dư thừa và đưa lạm phát trở lại mục tiêu,” Benjamin Reitzes, một chiến lược gia lãi suất và vĩ mô tại Ngân hàng Montreal, cho biết qua email.

Tuần trước, chính phủ của Thủ tướng Justin Trudeau đã công bố một ngân sách khiến Canada thâm hụt sâu hơn với 43 tỷ đô la (32 tỷ đô la Mỹ) chi phí ròng mới trong sáu năm, mà họ cho rằng không phải là lạm phát. Chi tiêu dự kiến sẽ đạt 17,7% tổng sản phẩm quốc nội trong năm tài chính bắt đầu từ ngày 1 tháng 4, so với mức trung bình 13,5% trong 20 năm trước đại dịch.

Thỏa thuận ủy thác của Ngân hàng Trung ương Canada, được Bộ trưởng Tài chính Chrystia Freeland gia hạn vào cuối năm 2021, bao gồm việc đề cập đến “trách nhiệm chung” của ngân hàng trung ương và chính phủ trong việc đạt được mục tiêu lạm phát 2% và thúc đẩy việc làm bền vững tối đa.

Lạm phát ở Canada đạt đỉnh 8,1% vào năm ngoái và kể từ đó đã giảm xuống 5,2%. Tháng trước, Ngân hàng Trung ương Canada đã tạm dừng chu kỳ tăng lãi suất sau khi tăng lãi suất cơ bản thêm 425 điểm cơ bản trong tám cuộc họp liên tiếp.

Bộ trưởng tài chính Freeland đã nhiều lần nói rằng các khoản chi tiêu mới sẽ bị hạn chế và có mục tiêu, vì bà không muốn làm phức tạp thêm công việc của Ngân hàng Trung ương Canada và buộc ngân hàng này phải tăng lãi suất cao hơn mức cần thiết. “Chúng tôi biết rằng một trong những điều quan trọng nhất mà chính phủ liên bang có thể làm để giúp đỡ người dân Canada ngày nay là lưu tâm đến trách nhiệm của chúng tôi là không đổ dầu vào lửa lạm phát,” bà nói hồi tháng 2.

Văn phòng bộ trưởng tài chính đã bảo vệ khoản chi tiêu mới, tập trung vào việc củng cố hệ thống chăm sóc sức khỏe và duy trì khả năng cạnh tranh với các khoản trợ cấp công nghệ sạch của Hoa Kỳ. Thư ký báo chí của bà Freeland, Adrienne Vaupshas, cho biết: “Thâm hụt liên bang sẽ tiếp tục giảm, cả về số đô la tuyệt đối và tỷ lệ phần trăm GDP, hàng năm trong 5 năm tới. Đây là một bằng chứng rất mạnh mẽ rằng chúng tôi đã cố gắng tìm ra sự cân bằng thực sự đầy thách thức giữa các khoản đầu tư thiết yếu được nêu trong Ngân sách 2023 và trách nhiệm tài chính.”

Chắc chắn rằng chính quyền các tỉnh cũng đã tăng cường chi tiêu so với mức trước đại dịch, với một số tỉnh cung hoàn toàn tiền mặt cho công dân của tỉnh mình. Năm ngoái tại Quebec, thủ hiến Francois Legault đã hai lần gửi séc cho các hộ gia đình, được coi là “lá chắn chống lạm phát” nhằm giúp các gia đình đối phó với chi phí sinh hoạt tăng cao.

Trong các cuộc thảo luận về quyết định giữ lãi suất qua đêm ổn định ở mức 4,5% vào ngày 8 tháng 3, các quan chức của Ngân hàng Trung ương Canada đã đánh dấu sự tăng trưởng mạnh hơn dự kiến trong chi tiêu của chính phủ và cảnh báo rằng, nếu được duy trì, nó có thể thúc đẩy nhu cầu trong nước hơn nữa. Họ cho biết cả ngân sách liên bang và tỉnh bang sẽ được đưa vào các dự báo cập nhật sắp được công bố khi họ đưa ra mức lãi suất tiếp theo vào ngày 12 tháng 4.

© 2023 Bloomberg News

Bản tiếng Việt của The Canada Life